KIẾN THỨC UNG THƯ

Trầm cảm khá thường gặp ở cả người bệnh ung thư và người thân của họ khi biết mình bị ung thư. Trầm cảm có thể nhẹ và tạm thời với những khoảng thời gian cảm thấy buồn bã, tuy nhiên cũng có thể bị nặng lên và kéo dài. Loại trầm cảm nặng hơn thường được gọi là “trầm cảm nặng hay trầm cảm lâm sàng” Trầm cảm nặng hay trầm cảm lâm sàng sẽ làm cho người bệnh khó duy trì sinh hoạt thường ngày và tuân thủ kế hoạch điều trị. Tình trạng trầm cảm này xảy ra ở khoảng ¼ số người mắc ung thư (theo số liệu ở Hoa kỳ), tuy nhiên tình trạng này có thể được kiểm soát. Những người đã từng bị trầm cảm từ trước sẽ có nhiều khả năng mắc trầm cảm hơn sau khi được chẩn đoán mắc ung thư.

Rối loạn lo âu là cảm giác không thoải mái, lo lắng, hoặc sợ hãi về một thực tế hoặc tình huống có thể xảy ra. Rối loạn lo âu là một vấn đề khá phổ biến sau khi người bệnh được chẩn đoán mắc ung thư. Vào những thời điểm khác nhau trong suốt quá trình điều trị và hồi phục, người bệnh ung thư và người thân của họ có thể cảm thấy sợ hãi và lo lắng. Chỉ đơn giản khi ta phát hiện một khối u hoặc một dấu hiệu hoặc triệu chứng có thể là ung thư cũng đã có thể gây ra lo lắng và sợ hãi, nên việc biết chắc rằng mình bị ung thư hay ung thư tái phát có thể làm cho tình trạng lo âu sợ hãi này nặng nề hơn. Lo sợ về việc điều trị ung thư, việc phải đến bệnh viện thường xuyên và làm các xét nghiệm cũng có thể là nguyên nhân gây nên cảm giác lo sợ bất an. Điều quan trọng là người bệnh và người thân cần nhận ra sự xuất hiện của rối loạn lo âu và thực hiện các bước để kiểm soát hoặc ngăn chặn tình trạng diễn biến nặng hơn.

Ngày nay, phần lớn việc điều trị ung thư được thực hiện ngoại trú - người bệnh không phải nằm viện. Điều này có nghĩa là người bệnh ung thư cần có người chăm sóc hàng ngày tại nhà. Người chăm sóc là người giúp đỡ người bệnh ung thư thường xuyên nhất. Trong hầu hết các trường hợp, người chăm sóc chính là vợ/chồng, người yêu, bố mẹ hoặc con của người bệnh. Ngoài các công việc thường ngày như chuẩn bị bữa ăn, dọn dẹp, tắm rửa cho người bệnh, đưa đón đến bệnh viện, người chăm sóc cũng đóng vai trò quan trọng không kém nhân viên y tế trong quá trình chăm sóc sức khỏe người bệnh ung thư. Sự chăm sóc tốt và đáng tin cậy của người chăm sóc là điều cốt yếu để duy trì sức khỏe tinh thần và thể chất của người bệnh. Họ thường đảm nhận các công việc của người bệnh ung thư đồng thời vẫn đảm nhiệm những công việc khác trong gia đình như chăm sóc giúp đỡ các thành viên khác.

Quá trình điều trị ung thư có thể khiến da xạm, xanh xao, rụng tóc, rụng lông mày, lông mi. Những thay đổi này khiến người bệnh thêm căng thẳng. Làm đẹp bản thân bằng một vài kỹ thuật trang điểm, chọn những chiếc mũ, khăn duyên dáng giúp người bệnh tự tin và lạc quan hơn.

Một số người bệnh ung thư không còn đáp ứng với điều trị và phải đối mặt với thực tế là không lâu nữa họ sẽ qua đời. Điều này thật đáng sợ cho người bệnh và những người thân của họ. Người thân của bạn có thể bị đau đớn, có thể nằm liệt giường hoặc chỉ đi được vài bước, hoặc có thể bị lẫn. Chứng kiến người thân của mình trải qua quá trình suy sụp này là điều rất khó khăn.

NÓI CHUYỆN Một trong những cách cơ bản để gợi mở cuộc nói chuyện là không chỉ hỏi “Anh/chị cảm thấy thế nào?” mà còn hỏi “Anh/chị cảm thấy gì?”. Câu “Anh/chị khỏe không?” là một trong những câu hỏi phổ biến nhất mà chúng ta thường hỏi khi bắt đầu nói chuyện, nhưng có thể đây là câu hỏi quá xã giao. Câu trả lời thường thấy là “Tôi ổn” hoặc “Tốt” - Sau đó chúng ta sẽ khó có thể nói chuyện nhiều với nhau. Khi bạn hỏi “Anh/chị cảm thấy gì ?”, cuộc nói chuyện có thể tiếp tục mở rộng hơn. Câu hỏi này sẽ khiến cho người bệnh cảm thấy rằng chúng ta thực sự quan tâm hiện giờ cuộc sống của họ ra sao.  

Khi một người thân của bạn được chẩn đoán mắc bệnh ung thư và tâm sự với bạn, liệu bạn có thay đổi chủ đề không hay bạn sẽ giữ im lặng vì bạn sợ rằng mình sẽ nói sai điều gì đó? Nếu vậy bạn cũng đừng lo lắng vì có rất nhiều người như bạn, cũng không biết phải trò chuyện như thế nào với người bệnh ung thư.